باده ستایی ابونواس و حافظ

Authors

اسماعیل تاج بخش

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی اورنگ ایزدی

استادیار زبان شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

abstract

ستایش باده به شیوه های مختلف و با تعابیر و تصاویر گوناگون از دیرباز در شعر شاعران عرب درون مایه ای مکرّر بوده است که ابونواس شاعر ایرانی تبار دوره عباسی به آن نظم و سامانی تازه بخشید و بنیان گزار خمریّه سرایی شناخته شد. از شاعران ادب پارسی منوچهری دامغانی و حافظ بیشترین تأثیر را در این باره از او گرفتند. در این مقاله مقایسه ای در خمریات ابونواس و حافظ در ساختار و محتوا صورت گرفته و تشابه و تمایز آنها بررسی شده و برای هر مورد شاهدی نیز ارائه شده است. ستایش باده به شیوه های مختلف و با تعابیر و تصاویر گوناگون از دیرباز در شعر شاعران عرب درون مایه ای مکرّر بوده است که ابونواس شاعر ایرانی تبار دوره عباسی به آن نظم و سامانی تازه بخشید و بنیان گزار خمریّه سرایی شناخته شد. از شاعران ادب پارسی منوچهری دامغانی و حافظ بیشترین تأثیر را در این باره از او گرفتند. در این مقاله مقایسه ای در خمریات ابونواس و حافظ در ساختار و محتوا صورت گرفته و تشابه و تمایز آنها بررسی شده و برای هر مورد شاهدی نیز ارائه شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

باده‌ستایی ابونواس و حافظ

ستایش باده به شیوه‌های مختلف و با تعابیر و تصاویر گوناگون، از دیرباز در شعر شاعران عرب، درون‌مایه‌ای مکرر بوده‌است که ابونواس، شاعر ایرانی‌تبار دورۀ عباسی، به آن نظم و سامان تازه‌ای بخشید و بنیان‌گذار خمریه‌سرایی شد. از شاعران ادب پارسی، منوچهری دامغانی و حافظ، بیشترین تأثیر را در این زمینه از او گرفتند. در این مقاله، نخست دربارۀ واژۀ «باده» و تاریخچۀ‌ کاربرد آن در ادب عربی و فارسی، به اختصار ک...

full text

بررسی تطبیقی باده سرایی مادّی در شعر ابونواس و رودکی

چکیده این پژوهش، براساس مکتب فرانسوی ادبیّات تطبیقی که بر پیوند تاریخی و جریان تأثیر و تأثّر تأکید دارد، به بررسی و تحلیل تطبیقی بخش اندکی از پیوندهای فرهنگ عربی و فارسی با مطالعه موردی شعر ابونواس و رودکی می­پردازد. یافته اساسی این مقاله نیز در این است که رودکی اگر چه در مضمون­های باده سرایی، متأثّر از ابونواس است اما در این غرض شعری به نوآوری نیز پرداخته است و شعرهای وی به روانی و شیوایی ممتاز ا...

full text

بررسی تطبیقی باده عرفانی در شعر حافظ و ابن فارض

چکیده باده­­سرایی یکی از غرض­های برجستۀ شعر غنایی به شمار می­آید که در ادبیّات پارسی و عربی از جایگاه ویژه­ای برخوردار بوده است. همین توجّه و اهمیّت به این مسأله، سبب پدید آمدن دو گونه ادبی در ادبیّات آنها شده که در ادب پارسی «ساقی­نامه» و در ادبیّات عرب «خمریات» نام گرفته است. در این غرض شعری، «شراب» در مفهوم اولیه خود، همان بادۀ انگوری و زمینی است؛ اما در مفهوم ثانویه، به نمادی معنوی برای بیان حال...

full text

ولایت محبت ساز و ولی باده عشق انداز، رازی از باده رمز و راز

بزرگترین رمز و رازی که در دل خمریه فارضیه آرمیده، و روشنی بخش دل و دیده گردیده رمز ولایت و راز ولی است. که حقایق عوالم وجود، از ازل تا به ابد بر پهنای خلود، از این معنی و حقیقت تابد و از خورشید پرمهر این وجود، شیدمهر پاشد. ولولا شذاها ما اهتدیت لحانها                                         ولولا سناها ما تصورها الوهم ولو نصحوا منها ثری قبرمیت                                        لعات الیه ...

full text

کوزه و باده (تأویل در مثنوی)

تأویل، شیوه‏ای کهن در تفسیر متون مقدس است که سابقة‌آن به حماسة ایلیاد و ادیسه برمی‏گردد. در میان مسلمانان این روش، نخست در تأویل حروف مقطعه پدیدار شد و سپس فرقه‏های گوناگون مانند: معتزله، باطنیه،اخوان الصفا، فلاسفه، حروفیه و عرفا به تأویل قرآن کریم و حدیث دست زدند. در عرفان، عروج از لفظ به معنا و سیر صعودی از عبارت به اشارت تأویل نام دارد و مبنای آن انسان است که با تحول ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت

جلد ۵، شماره ۲، صفحات ۲۱-۴۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023